Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 'Sıfır Atık' projesinin bir parçası olan Depozito Yönetim Sistemi (DYS), Türkiye'de atık yönetiminde devrim yaratmayı hedefliyor. Vatandaşlar, "depozitosu olan ambalaj" (DOA) logosuna sahip içecek ambalajlarını (cam, pet ve alüminyum) geri dönüşüm makinelerine atarak maddi kazanç sağlayacak. Bu sistem, atıkların ekonomiye kazandırılmasını sağlayarak çevre kirliliğini azaltmayı ve döngüsel ekonomiye geçişi desteklemeyi amaçlıyor. 2025 yılı sonuna kadar 81 ile yaygınlaştırılması planlanan sistem, Sakarya ilinde pilot uygulama olarak başlatıldı. Uygulama, geri dönüşüm oranlarını artırmayı, doğaya atılan atıkların miktarını azaltmayı ve ham madde temininin sürdürülebilirliğini sağlamayı hedefliyor. Sistem, vatandaşların katılımını artırmak için kullanıcı dostu bir mobil uygulama ile destekleniyor.

Depozito Yönetim Sistemi Nasıl Çalışıyor?

DYS, vatandaşların DOA logosu taşıyan ambalajları özel iade makinelerine atarak karşılığında para kazanmasını sağlıyor. Bu makineler, ülke genelinde yaygınlaştırılacak ve yerli üretim olacak. Kullanıcılar, telefonlarına indirecekleri uygulama üzerinden kayıt olduktan sonra barkodlu ambalajları makinelere okutarak iade edebilecekler. İade edilen her ambalaj için belirlenen tutar, anında kullanıcı hesabına yatırılacak. Kullanıcılar, hesaplarındaki parayı anlık alışverişlerde kullanabilecekleri gibi, hesap transferi de yapabilecekler. Sistem, çeşitli işletmelerle yapılan anlaşmalar sayesinde ek avantajlar ve promosyonlar sunuyor. Bu, geri dönüşümü teşvik etmek ve vatandaşların katılımını ödüllendirmek için tasarlanmış bir sistemdir. Sistemin altyapısı, Emlak Katılım Bankası tarafından destekleniyor.

Yerli Üretim ve Geniş Kapsamlı Uygulama

Bursa'da üretilen yerli makineler, yüksek yerlilik oranıyla dikkat çekiyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un da desteğiyle yürütülen proje, kamu kurumlarında da uygulanmaya başlanacak. Sistemin, 81 il ve tüm ilçelere kadar genişletilmesi hedefleniyor. Şu an için kapalı devre olarak çalışan sistemde bile 7 bine yakın kullanıcı bulunuyor. Bu, sistemin potansiyelinin ve yaygınlaşma hızının göstergesidir. Sistemin amacı, tek kullanımlık içecek ambalajlarının daha çevre dostu bir şekilde yönetilmesini sağlamak ve atıkların ekonomik değere dönüştürülmesini desteklemektir. Bu sayede atıklar, doğaya zarar vermeden ekonomiye katkı sağlamış olacaktır.

Çevre ve Ekonomiye Katkı

Türkiye Çevre Ajansı Başkanı Ferhat Pirinççi, sistemin Türkiye'deki cam, pet ve alüminyum atıkların geri dönüşümünü artırarak ekonomiye ve çevreye büyük katkıda bulunacağını belirtti. Projenin, tek kullanımlık ambalajların doğaya karışmasının önüne geçmeyi ve bu atıkların ekonomiye kazandırılmasını hedeflediğini vurguladı. Pirinççi, sistemin 'Sıfır Atık' hareketinin önemli bir parçası olduğunu ve döngüsel ekonomiyi güçlendireceğini ifade etti. Ayrıca, sistemin kullanıcı dostu mobil uygulaması sayesinde vatandaşların kolayca katılım sağlayabileceğini ve sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte geri dönüşüm oranlarında önemli artışlar beklendiğini dile getirdi. Yerli üretim makinelerin kullanılması da projenin sürdürülebilirliğini destekleyen önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.